( က ) မေနာဟရိရာဇိႆေရာ၊ နိစံၥပစၥယဒါယေကာ။
ဓေမၼနသေမနကာရယိ၊ ရဇံၨသု၀ဏၰဘူမိယံ။
( ခ ) ပကိဏၰေကာဘိကၡဳဂေဏာ၊ ပိဋကတၱယဓာရေကာ။
တဒါသဒၶမၼံေဇာေတတိ၊ ပ၀တိၱ ံကရိႆမဟံ။
ႚကရာဇ္မန္ သိၞင္မႏုဟ၀္၊ ေတႝာ၀္ဒေတာ၀္သိၞင္ႚကရာဇ္ အဆက္အဆက္ တႜတိဍဳင္သု၀ဏၰဘံု ဒ္ွဇာတိဂကူမန္ မႝဳံကဪုကႛိဳင္ဗၱာင္နန္ထ၀္ျပာသာဒ္ သိၝကႜတ္သိၝရတ္ထ၀္ရ။ ႚကရာဇ္မန္ သိၞင္မႏုဟ၀္၊ ဒ္ွေတႝာ၀္ဒေတာ၀္အဆက္အဆက္ဂကူသိၞင္ ႚကရာဇ္ ပိုင္ကႝာတ္လ၀္တိဍာ္ဗဲြမသႜးပြးရ။
ႚကရာဇ္မန္ ပကင္ရင္ဍဳင္သု၀ဏၰဘံုဂ္ွ အာဒိကိုပ္ကႜာ သိၞင္သှဟ… သုဓမၼရာဇာ ေကုာံ ဂႝက်ာ္အဂၢမေဟသှ ဗႏၶေဒ၀ှဒ္ွတံ၊ သိၞင္မႏုဟ၀္ဒ္ွေကႝာတ္၊ လိၞဟ္ႚကရာဇ္သိၞင္မန္ မသုန္ေစွာ္ထပ္ွ ( ၅၇ ) ဒေတာ၀္ရ။ ႚကရာဇ္မန္ဂမိႜဳင္တံဂ္ွ ဂံြဒ္ွဒကာပစၥယ္ပန္ ဒကာသာသနာဖအိုတ္တဲု ဂံြပတႜဣဒိၶအာႏုဘၜႀကှဇ္ွ ေဇႝာ္သန္ရ။
ဂံြပတႜသရာဲပႝာန္ ညးတႜအေစာန္ ဂံြပတႜသၠိဳပ္ပႝာန္ဗဪု… ဗိုလ္… လဗးစိင္ေခ်ံအာဇာနဲဗဲြမဂိႜဳင္ ဂံြပတႜလြဟ္ ဗိုတ္ဗႝဳဟ္ ဗိုတ္သိၞင္အိန္ မဇိုန္ကဪု၊ သိၞင္အိန္ဒးသိၞတ္ခံႝဗဒ္ွ ကဪုဍဳင္နန္ထ၀္ကံႜသြ၀္ ျပာသာဒ္ကၞာင္ဍဳင္ ပန္ထပ္ထပ္ွထပ္ ထိ႟ဳင္ကၞာင္နိမိတ္ဗဒ္ွကဪု အတိုင္ပိၞက္စိုတ္ရ။
ႚကရာဇ္မန္ဂမိႜဳင္ ( ၅၇ ) ဒေတာ၀္တံဂ္ွ ပၱန္လ၀္ဍဳင္ဇကုဗဲြမသႜးပြးတဲု ပံက္လ၀္ဒပ္ပႝာန္ ပႝာန္တိုက္ ပႝာန္ဍာ္ စိင္ေခ်ံဂႜဳင္ဖိႛဳက္ ဂႜဳင္ဗတိုက္ပႝာန္ ဂိႜဳင္ေဂႜင္ဗဲြမေလာန္ရ။ ေခ်ံကလာင္ ေခ်ံအာဇာနဲ စိင္အာဇာနဲေလ၀္ ဂံြပတႜဍိဳက္ဍိဳက္ေပင္ေပင္တဲု သၾတဳစ္ွဒိုဟ္ ၿဂိဳဟ္ကႜဳင္ဟံြမာန္ရ။
သာသနာဂကူရာမညဂ္ွ ဂဪုလဟဪုေဇႝာ္ေမာ၀္ ယးတၞးဒံၞင္ဿဍဳင္မန္ သု၀ဏၰဘံုပဋိပတ္ ပဋိေ၀ဓ သာသနာဂဪုလဟဪုလစးတၞးအာ အလံုတြဳဪရးဍဳင္မန္ ခှၞအရှ ခှၞပုထုဇန္ ပၱန္လ၀္သာသနာ၊ ဒကာဂမိႜဳင္ ယိုက္ဒိုက္ထံင္ပင္သာသနာ ညှသာသၞဟ္န္ ေကုာံ ေရင္သၠံတဲု ဍဳင္သု၀ဏၰဘံု မိပ္ၿဇိပ္႓ိုဟ္သိုဟ္ ရာင္ဆာဲေကံြေကံြေရာင္။ ( မူလေႀတံ သာသနာ ) ဟိုတ္ဂ္ွရ၊ ဂံြတီအာဲတႝာဲဂကူ ဒရံင္ရာဇာ၀င္မန္ ဂံြတီေတႝာ၀္ဒေတာ၀္ ႚကရာဇ္ ဒးညာတ္လိခ္ပတ္မန္၊ ဒးသၸေဇႝာ္ကဪု `၀င္ဂကူ´ တဲု၊ ေတႝာ၀္ဒေတာ၀္ သိၞင္မႏုဟ၀္ဂ္ွ ဒ္ွေတႝာ၀္ဒေတာ၀္ သိၞင္ႚကရာဇ္ဂမိႜဳင္ဆက္အဆက္ ကႜဳင္ကတဪုဒ္ွမိႝဟ္ ဂကူပရဲစဪုကဪုစိုပ္ ဿေကႝာတ္ဒေတာ၀္ ( ၅၇ ) ၀ံြေရာင္…
ဇာတိသိၞင္မႏုဟ၀္
ဇာတိဂကူမန္ ကတဪုဒ္ွမိႝဟ္ ဿဍဳင္သု၀ဏၰဘံုရ။ မအံက္ညး သိၞင္ႚကရာဇ္မန္မႝဳံယၞဳ `ဥဒိႏၷရာဇာ။ ကိအံက္ညးမႝဳံယၞဳ ဂႝက်ာ္ရတနမာလာေဒ၀ှ´ ဿသကၠရာဇ္ဍဳင္ပိကံႜႀတၜေစွာ္ပန္ ( ၃၆၄ ) သႝာံသႜးဂ၀္ဂႝၜ လၱဴနန္ျပာသာဒ္ထ၀္ရ။ ေကာေဒံႏံြမူစိဂ္ွ ဟံြမဲြဿရာဇာ၀င္မန္ရ။ ( သကၠရာဇ္သႝာံဒ္ွမိႝဟ္ ေတာ္ပိၱတ္ကဪု ကာလဒ္ွသိၞင္ ဂံြအာယုက္႓ါေစွာ္ဒံၥါ ( ၂၈ ) သႝာံ ရာဇာ၀င္မန္ေဇႝာ္သၢးလ၀္ရ။
မိအံက္ကဪ မအံက္ သိၞင္ေဇႝာ္ဂ္ွ ကလိဂံြေကာန္ရတ္ေကာန္ႀတံဳၿပဲၿပဲ ဿဍဳင္သု၀ဏၰဘံုသလၱဴသိၝကႜတ္ နန္ရတ္ျပာသာဒ္တဲု ခုတ္ခၜလ၀္ယၞဳေကာန္ဗႜာဲ ေကာန္ႚကရာဇ္ `မာံမႏုဟ၀္´ ကဪုလ၀္ယၞဳ နာံတဲၝၿဗၜဗိ ၱေရာင္။ ( ဿလိခ္တံၞကလ်ာဏှဂ္ွ သူရိယကုမာ ပုတ္လ၀္ႏံြဒံၞင္ရ ) ။
အပါအံက္သိၞင္ေဇႝာ္ဂ္ွ စိုပ္အခိင္ေကာန္ဗႜာဲဇကု ကတ္ေဗၱာန္ပညာေလာကှ စပ္ကဪုကြတ္ႀတံဳစ္ွဒံၥါ ( ၁၈ ) သာ္၊ ကြတ္ပညာေဗဒင္ေဟာရာ ကာတဲၝကြတ္ပညာပႝာန္ဒ္ွတံ ကဪုကတ္ေဗၱာန္အိုတ္အိုတ္အးအးတဲု ကြတ္ပညာသာသနာ ပေရင္လိခ္ပတ္ေလ၀္ ကဪုကတ္ေဗၱာန္ ဿလာအၥာတႜဇကုရ။
ခှၞတႜအ႐ွန္မန္ မွာေထရ္အရဟံဂ္ွ ဒ္ွအၥာသိၞင္ဥဒိႏၷရာဇာတဲု ေကာန္ဗႜာဲညး ကဪုကတ္ေဗၱာန္ပညာလိခ္ပတ္ဘာသာမန္ ဿဘာ၀ံြရ။ စိုပ္အခိင္သၸထဦုခှၞဂံြေလ၀္ ကဪုသၸဿဘာအၥာဇကုတဲု ယိုက္ဒိုက္ထံက္ပင္သင္အရှ သင္ပုထုဇန္ ဒုင္လ၀္ဒကာပစၥယ္ပန္ ဒကာသာသနာရာ။
သဘင္ပဒကာထပဦု ဒကာခှၞ ေကာန္ဗႜာဲေဇႝာ္ဂ္ွ ႏံြဒံၞင္ဗဲြစၞတ္တဲု ဗဲြမကိတ္ညှကဪု ေကာန္သိၞင္ႚကရာဇ္ ဒုင္သဇိုင္ခှၞသင္ကဪု ဒါန္ပိ႑ပါတ္ အာဟာရၿပဲၿပဲ ကဪုဒါန္အေပါတ္ ပရိကၡရာလိၞဟ္ခှၞသင္ဂမိႜဳင္ရ။ ကဪုဒါန္ဗၥခ႐္ွဒုင္ကၞဲဳ အဲုသြးတဲု သိၞင္ကဪုဂႝက်ာ္ ရပ္ဍာ္ဒေဂါင္ထ၀္ စ၀္စ႐ိုဟ္ဍာ္ ပၚပရံကုသဪု ဇိုန္ပိုန္ကဪုသတံၱေရာင္။
အေသအဟာန္သၸဒကာထပဦု၊ ဗဲြႀကၜသၸဒကာပယ်င္ ထံက္ပင္ကဪုဏာကုသင္ ဂမိႜဳင္ဍိဳက္ဍိဳက္ေပင္ေပင္တဲု သီုကဪုမအိုဟ္တိၞဳဟ္စိုတ္ မိပ္ၿဇိပ္ျမဟ္ၿမၜ ေမွာ၀္ဇၜအဪုဇိုတ္ဂ္ွ ပရိထံက္ရံင္ကဪုေခတ္ ခှၞအရှခၞှပုထုဇန္ တန္လၱဴႏံြဒံၞင္တဲု မာံမႏုဟ၀္ ေကင္ဒ္ွလ၀္ထပဦုသာမဏှ ခၞှပယ်င္ ဿသာသနာဗဲြစၞတ္ေရာင္။
ကာလစိုပ္အ၀ယ္ဗႜာဲသၞဲဳေလင္ ဗႜာဲကၞာဲေလင္ဂ္ွ ရာံတိတ္ႏူဘ၀ခၞှတဲု ထပ္ကတ္ေဗၱာန္ကြတ္ပညာတိုန္ဘာပႝာန္ပႜန္ရ။ အၥာဘာကြတ္ပႝာန္ေလ၀္ ေဗၱာန္ကဪုအိုတ္ စိုပ္ၾသင္မဲြလပၚတဲု ဗလးတဲဂံြကီုရ။ ကြတ္ႀတံဳစ္ွဒံၥါသာ္ကဪု ကြတ္ပႝန္ဍိဳက္ေပင္ဖအိုတ္ သြက္ဂံြဒုင္စသိုင္အာဲတၞာဲ သမၸတိၱသိၞင္ႚကရာဇ္ဂ္ွ ဒ္ွသဇိုင္မအံက္ ကဪု မိအံက္တႜဂုဏ္တံေရာင္ ...
႐ူပနိကာယ္သိၞင္မႏုဟ၀္
ဂံြေကာ္ခၜစေလာဲသြာတဲု ႓ိုန္ရဂိြဳအဒ္ွသိၞင္ ဟံြဂံြဒ္ွသိၞင္တိုန္နန္ဓလ၀္ကႛိဳင္ဗၱာင္ကီုေလ၀္ သိၞင္ ေဟင္ ခ်ဴေျပင္စကာဿလိခ္ကႝပ္ ရာဇာ၀င္ဏံရ။ စိုပ္အခိင္ဂံြသိႜဳက္အဘိသိက္ပေသက္သိၞင္ပႜန္ရ။
႐ူပနိကာယ္မၢးဂ္ွ ဂံြကဪုဂေကာံလက္သဏ္႐ုပ္သာ္ရ။ ႐ုပ္သာ္သိၞင္မႏုဟ၀္ဂ္ွေက်၀္ေဂါ၀္ေက်ာ၀္ဗဪုဟံြေပင္ပိၞက္ေလာဲေလာဲရ။ မွာဇန္တံ ညာတ္ဒးတဲု ဟီုထိုင္သးဗဲြမေလာန္ရ။ သႜဳင္ဒတၜေထ႟ာံကလင္ေလ၀္ ေစ္ွေသႝာတ္ဒးကဪုမတ္ညးတႝဟ္ေကံြေကံြတဲု သႜဳင္ဒတၜသႜဳင္ဒံၞင္ရ။ ဗိြဳက္ေဇႝာ္ ဗေမႝာ္ဇကုေလ၀္ ေဇႝာ္ဒံၞင္တဲု သႜဳင္ဒတၜကဪုဗိြဳက္ႀကိဳက္ေလာန္ရ။
ျဇဟတ္ကာယဗလဂ္ွ ဍိဳက္ေပင္ႏူညးဂမိႜဳင္တဲု ေထက္ကဪုဒ္ွသိၞင္ပကင္ရင္ဍဳင္ ဒုင္ႀတံဳဟံြေဆာတ္ရ။ သာ္ဇကုဂ္ွ တုပ္သၞဟ္ကဪု သာ္ထ၀္ေဗၠတ္႓တ္႓တ္ရ။ ညံင္ရၜသာ္ဗ႐ိုတ္ ေဗၠတ္ႀကှႀကှ ေဗၠတ္ေအာန္ေအာန္ညိညိေလ၀္ ျပာကတ္ဒံၞင္ရ။
ဍိဳက္ေပင္ကဪုစရာဲက်ာ္ႀသှႀတံဳတဲု ဿလိက္တံၞဍဳင္ဗကာံဂ္ွ `သှရိ´ စံြလ၀္တံ ခ်ဴခံႝပုတ္လ၀္ႏံြ စဪုကဪုလၞဳဟ္ဏီရ။ အလံုဇကုကာယမဲြဂ္ွ မံႝဳကဪုသာ္ေဗၠတ္႓တ္႓တ္ ေပင္ဍတ္ ကႛတ္ဒံၞင္တဲု ရံင္သှၝဒးကဪုမတ္မွာဇန္တံေကံြေကံြရ သတ္တဲ လပုဟ္တဲ ဂဒအ္ျဗာတ္ ကႝဳင္ဇိုင္ ဒိႝဟ္ ဂတာဇိုင္ ကယ်ိဳင္ကယ်၀္လ၀္႐ူပကာယတဲု ေစ္ွေသႝာတ္ဗ႟တ္ လုပ္ကိုန္မိႝဟ္ႀတံဳ အာဇာနဲေတၞင္တၞဟ္ဗဲြမေလာန္ေရာင္။
သိၞင္မႏုဟ၀္ဂ္ွ စံြလ၀္တေသာ္ပါင္ ေဃာရာင္ေဃာကၜ ေဃာခိုဟ္ညးဂလိုင္ရ။ ဂိႜင္ေကံြေကံြေလ၀္ ဟံြေသင္၊ တံၝက္ကိုင္တိြဳင္ မံင္ေကံြေကံြေလ၀္ဟံြေသင္၊ ယ၀္ရေထင္ေကတ္ဿမတ္ညးတႝဟ္မၢး၊ ( ဒးဗစပ္ ) ဟီုဂးစအိုတ္ဒံၞင္ရ။
ႏူအာယုက္စ္ွပိစ္ွပန္သႝာံေတံ ေဃာဒတိုန္ဗႜာဲသၞဳဲေလင္ စံြလ၀္တေသာ္ပါင္သီု႓ါလပၚတဲု ေဂံႜကဪုဂိႜင္ဂ္ွ ဆိင္ဒးဒံၞင္ရ။ သႜဳင္ဒတၜေထ႟ာံက္ ဗီုျပင္ဇကုေစ္ွၿဗိဳဟ္ လုပ္ကိုန္တဲု ေသာ္လမံၥက္ျခက္ဒံၞင္ပႜန္ဂ္ွ ရံင္စဒးေသႝာတ္ လုပ္မတ္ညးတႝဟ္ေကံြေကံြရ။
